Ngày 1-11-2023, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hòa diễn báo cáo vở dân ca kịch Bài chòi “Thầy khóa làng tôi” trước Hội đồng nghệ thuật Sở Văn hóa và Thể thao Khánh Hòa.
Vở dân ca kịch Bài chòi “Thầy khoá làng tôi” là vở diễn được dàn dựng theo kế hoạch nhà nước giao năm 2023 đối với Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hòa. Vở diễn “Thầy khóa làng tôi”, tác giả kịch bản: Hoài Giao; tác giả chuyển thể Bài chòi: Nguyễn Sỹ Chức; đạo diễn: Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Nguyễn Hoài Huệ; tập thể nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hòa biểu diễn.
Cảnh khóa Tuấn diễn giải câu đối của Trạng Heo trước quan Bộ Lễ.
“Thầy khóa làng tôi” kể câu chuyện về chàng trai, con bà hàng thịt, phút chốc nổi danh thành Trạng Heo. Sự tình bắt đầu bởi một phút chàng ta trót yêu thương quá mức con gái cụ Chánh Hách nên mắc vạ, sắp phải chịu đòn và đền tiền. Trong tình cảnh đó, anh khóa Tuấn - một nho sinh thất thế đã đứng ra làm mưu sĩ cho con bà hàng thịt. Bằng cách biến báo khéo léo, phút chốc tâng bốc chàng trai vô học, ngốc nghếch thành một bậc thông tuệ thiên tài, khiến cụ Chánh đổi ý không những không phạt vạ mà còn đồng ý nhận làm rể quý. Sự việc càng ngày càng bị đẩy đi xa khi lần lượt Trạng Heo gặp ông quan Bộ Lễ rồi được đưa về kinh thành để thi thố tài năng với công chúa Phương Bắc. Nhưng cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra, những trò dối trá rồi cũng sẽ bị phát hiện. Nên khi không có khóa Tuấn hỗ trợ thì Trạng Heo hiện nguyên hình là một kẻ vô học. Vở diễn kết thúc với cảnh nhà vua xử phạt quan Bộ Lễ nhắm mắt làm liều, tiến cử lung tung để lừa dối vua; xử phạt khoá Tuấn tự tô vẽ cho một anh khờ thành Trạng, người có học đi phò kẻ vô học; xử phạt Trạng Heo giả mạo kẻ có tài.
Vở diễn với nội dung châm biếm nhẹ nhàng như một lời nhắc nhở con người làm việc gì cũng cần phải có lòng trung thực, ngay thẳng. Ẩn đằng sau đó là chút nỗi lòng chua xót đối với thân phận những người có học hành tử tế, nhưng không thể đưa chữ nghĩa thánh hiền ra kinh bang tế thế, rồi chịu cảnh bất đắc chí và phải nhắm mắt làm điều sai trái.
Vở diễn “Thầy khóa làng tôi” đã nhận được sự đánh giá cao từ các thành viên của Hội đồng nghệ thuật Sở Văn hóa và Thể thao Khánh Hòa. Dự kiến, vở diễn này sẽ đưa đi biểu diễn phục vụ người dân và du khách vào dịp Tết Dương lịch 2024, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và các chương trình biểu diễn trong năm 2024.
Tin và ảnh: HỒNG HẢI