Các
Bộ trưởng Tài chính APEC thống nhất việc đa dạng hóa các nguồn lực tài
chính và thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân vào đầu tư cơ sở hạ
tầng.
Bộ trưởng Tài chính các nền kinh tế APEC dự họp báo. Ảnh: VGP/Huy Thắng
Đây là một nội dung đáng chú ý trong Tuyên bố chung của Hội nghị Bộ trưởng Tài chính APEC 2017 tại Quảng Nam, ngày 21-10.
Nhiều
nền kinh tế thành viên APEC, trong đó có Việt Nam, có nhu cầu về đầu tư
hạ tầng rất lớn để thúc đẩy giao thương, phát triển kinh tế. Trong khi
đó, khả năng đáp ứng của ngân sách có hạn, dẫn đến những thách thức
không hề nhỏ trong việc phát triển hạ tầng để thúc đẩy tăng trưởng.
Do đó, nội dung về đa dạng hoá, cách thức cải thiện cơ sở hạ tầng đã được nhiều đại biểu quan tâm.
Trong
Tuyên bố chung, các Bộ trưởng Tài chính APEC cho rằng việc tìm giải
pháp cho vấn đề này cũng sẽ góp phần làm giảm chi phí huy động vốn và
gia tăng nguồn lực đầu tư.
Việc
hình thành các thị trường vốn tại các nền kinh tế, đặc biệt là các thị
trường nợ và tài sản tài chính là bước đi quan trọng trong việc huy động
các nguồn lực dài hạn cho các dự án cơ sở hạ tầng và gia tăng các lựa
chọn cho Chính phủ. Thông qua việc sử dụng cơ chế “tài trợ hỗn hợp” - sử
dụng nguồn tài chính công kết hợp với huy động thêm các nguồn đầu tư từ
khu vực tư nhân thì Chính phủ có thể giảm rủi ro và gia tăng nguồn đầu
tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng.
Các
Bộ trưởng nhận định, trong phần lớn các nền kinh tế, nguồn vay ngân
hàng thương mại là nguồn tài chính phổ biến sử dụng cho các khoản vay
đầu tư cơ sở hạ tầng. Hệ thống tài chính được chi phối bởi các ngân hàng
đồng nghĩa với việc hệ thống ngân hàng sẽ tiềm ẩn rủi ro cao.
Các
khuyến nghị chính sách cần xác định được các cơ hội để thúc đẩy nhiều
hơn sự tham gia của khu vực tư nhân trong đầu tư cơ sở hạ tầng thông qua
các giai đoạn phát triển của dự án.
Minh bạch hoá quy trình giảm thiểu rủi ro quan hệ PPP
Về
quan hệ đối tác công-tư (PPP), một số tổ chức quốc tế nhấn mạnh ba yếu
tố đặc biệt hữu ích để xác định mức độ hỗ trợ của Chính phủ đối với
dự án PPP qua đó xây dựng một cơ chế phù hợp. Bao gồm: Thiết lập khuôn
khổ thể chế rõ ràng, hợp pháp và có thể dự đoán được với sự hỗ trợ của
các cơ quan chức năng có đủ năng lực; xác định các lựa chọn về PPP trên
cơ sở giá trị tiền tệ và cuối cùng là áp dụng quy trình ngân sách minh
bạch để giảm thiểu rủi ro tài chính và đảm bảo sự thống nhất của quy
trình chi tiêu công.
Môi
trường kinh doanh thuận lợi với hệ thống luật pháp nghiêm minh, bảo đảm
tuân thủ các cam kết hợp đồng và các quy định mang tính hiệu quả cao là
yếu tố cơ bản trong việc thu hút đầu tư của khu vực tư nhân vào thị
trường cơ sở hạ tầng.
Rủi
ro cần phải được phân loại rõ ràng, có thể đo lường và được quản lý bởi
các tổ chức có năng lực. Một hợp đồng hiệu quả sẽ gắn các mục tiêu cung
cấp dịch vụ của Chính phủ phù hợp với mục tiêu lợi nhuận của khu vực tư
nhân với mức độ rủi ro chấp nhận được.
Các
lãnh đạo tài chính của APEC cho rằng, các thỏa thuận hợp đồng, bảo hiểm
và bảo lãnh là những công cụ hiệu quả nhất để giảm thiểu hoặc chuyển
giao các rủi ro thương mại ở một số nền kinh tế APEC. Cần xem xét các
thực tiễn tốt mang lại hiệu quả đầu tư công.
Trao
đổi thêm với báo chí bên lề Hội nghị, ông Jose Angel Gurria, Tổng Thư
ký Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho rằng, đầu tư là yếu
tố quyết định mức tăng trưởng của tương lai. Lĩnh vực cơ sở vật chất có
vai trò quan trọng trong việc tăng cường năng suất nhằm nâng cao tính
cạnh tranh.
“Không
nên chỉ chú trọng vào phát triển cơ sở vật chất “hữu hình” như cầu
đường, cao tốc, cầu cảng và sân bay mà còn phải tập trung vào những loại
hình cơ sở vật chất “vô hình” như giáo dục, nâng cao kỹ năng và tạo một
môi trường pháp lý tốt, linh hoạt hơn. Như vậy, có thể nói rằng khía
cạnh cơ sở vật chất “hữu hình” và “vô hình” là quan trọng ngang nhau”,
Jose Angel Gurria nhấn mạnh.
Còn
ông Paul R.Samson, Bộ Tài chính Canada cho rằng, hình thức đối tác công
tư (PPP), khu vực tư nhân có thể được can dự vào các dự án cơ sở hạ
tầng theo một cách thức mới.
Canada
gần đây đã thiết lập một ngân hàng cơ sở hạ tầng mới được thiết kế dành
riêng cho các khoản tiền của khu vực tư nhân, bởi vì khu vực này cần
phải vận hành theo một cách thức riêng.
Theo chinhphu.vn